Home Assistant PC Kurulumu

Herkese merhaba, bu yazımızda Home Assistant PC Kurulumu nasıl yapılır, home assistan bilgisayara nasıl kurulur bunlardan bahsedeceğiz.

HA (Home Assistant), ücretsiz, açık kaynaklı ve buluta bağlanmadan lokal ağda çalışabilen bir ev otomasyonu yazılımıdır. Sistemin lokal ağda çalışması, güvenlik nedeniyle önemlidir. Örneğin buluta veya internete bağlı bir kameramız varsa, gereken tedbirleri almadıysak, kamera görüntüsünü yabancıların da izleme ihtimali vardır. HA lokal ağda çalışmasına rağmen, örneğin kapı açıldığında, güvenli bir sistem üzerinden cep telefonunuza bildirim yollayabilmektedir. Linux tabanlı HA işletim sistemi, kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir, bu arayüze, ağdaki başka bir PC’nin web tarayıcısından veya akıllı telefondaki aplikasyondan erişilebilmektedir. Farklı iletişim protokollerini ve çeşitli cihazları desteklemektedir. HA eklenti mağazası sayesinde farklı cihazların, yazılımcı olmaya gerek kalmadan kolay bir şekilde sisteme entegrasyonu sağlanabilmektedir. Mağazada öyle bir eklenti var ki, ona sadece eklenti demek doğru olmaz, çünkü o, normalde HA a ihtiyaç olmadan da tek başına PC ye kurulabiliyor ve otomasyon işlerini yapabiliyor, ismi Node-RED. Yeni başlayanlar için kullanımı HA a göre biraz daha zordur. Sadece Node-RED’i incelemek için bile, anlatacağım HA kurulumunu yapmak isteyebilirsiniz. HA ın detaylı anlatımı ve Raspberry Pi ye kurulumu ile ilgili Robolink Youtube kanalındaki bu video’ya, arayüz ve NodeMCU kullanımı ile ilgili bu video’ya bakabilirsiniz.. Genelde Raspberry Pi 4 4GB a kurulan HA, PC ye de kurulabiliyor. Bunun için eski bir laptop veya bir mini PC kullanılabilir. Seçtiğiniz PC, 64-biti destekleyen bir işlemciye ve en az 4GB RAM e sahip olmalıdır. Ekranı kırılmış, eski bir laptop’a harici monitör bağlayarak kurulumu yaptım. Zaten bu sisteme, dediğim gibi başka PC’nin web tarayıcısından giriş yapıldığından kurulumdan sonra PC, ekrana gerek kalmadan headless (başsız) bir sunucu olarak bir köşede kendi halinde çalışabiliyor.. Başsız tabiri, “monitör ve klavye olmadan” anlamında kullanılıyor.

HA, akıllı ev konusunda marka olmuş ticari ürünlerin yanı sıra NodeMCU gibi bu konuda marka olmayan uygun fiyatlı ürünlerle de konuşabiliyor..

Yazılım sürekli güncellendiğinden, internette veya youtube’da, arayüz menüsünü farklı şekillerde görebilirsiniz..

Home Assistant PC Kurulumu için Gerekli cihazlar ve malzemeler

• HA a adayacağımız 64-biti destekleyen bir PC
• Bir Windows PC, şart değil tabi Linux de olabilir 🙂 ama ben Windows’unuz varmış gibi anlatacağım.
• NodeMCU ve mikro usb kablo, telefon adaptöründen NodeMCU ya güç vermek için kullanacağız. NodeMCU yu, HA kurulumunu test amaçlı kullanıyoruz, edinmemiz şart değil..
• 2 adet USB bellek, 8GB veya üstü kapasitede olabilirler, birine Pardus imajı yazacağız, diğerine de 2 dosya (Etcher for Linux ve HA imajı) koyacağız. Pardus yüklü USB bellek ile HA kuracağımız PC yi başlattığımızda, Pardus sadece RAM de çalışıyor olacak, hard diske Pardus’u değil HA işletim sistemini yazacağız. Bu şekilde çalışan Pardus’a, Pardus Çalışan (Live Linux) deniyor. Pardus Çalışan, hard diske birşey yazmadan, bize Pardus’u deneme imkanı veriyor. Pardus’u ilk kez duyanlar, sitesinden tarihçesine bakabilir.

Not : Aslında tek USB bellek ile de bu işi yapabilirsiniz. Pardus ta network bağlantıları simgesi sağ altta bulunuyor, buradan internet bağlantısını gerçekleştirip, Firefox tarayıcı ile 2 dosyayı internetten indirebilirsiniz. Bende Windows PC nin internet hattı daha hızlı olduğundan, bu dosyaları Windows ile indirdim.

Kurulumdan önce indirmemiz gereken yazılımlar

• Pardus 21.3 XFCE : Türkçe Linux imajı (iso dosyası)
• Etcher for Windows : Linux imajını USB belleğe yazarak, Pardus USB belleğini oluşturacağız. Flash from file seçeneğine tıklayarak, Pardus imajını seçiyoruz. Ardından Select target ile USB belleği seçiyoruz ve Flash butonuna tıklıyoruz.
• Etcher for Linux x64 : Pardus Çalışan, içindeyken PC hard diskine HA imajını yazmak için kullanacağız
• haos_generic-x86-64-8.4.img.xz : HA imaj dosyası. Güncellemelerden dolayı dosyayı linkten indiremezseniz, bu saydafaki github linkinden güncel halini indirebilirsiniz..

HA PC BIOS ayarları

PC yi kapatın ve açın, açılırken ilgili tuşa bir kaç kez basarak bios setup a girin. İlgili tuş bendeki HP laptop ta F10, sizde farklı olabilir, PC marka, modeline göre değişmektedir. Bios da Secure Boot seçeneği varsa disabled yani iptal edin. Boot from USB (USB den boot etme) varsa enabled yani aktif hale getirin. Boot order ayarlarında USB Hard disk veya USB stick seçeneklerini en üst sıraya taşıyın. UEFI Boot mode u enabled hale getirin. PC epey eski ve bios da UEFI yi göremiyorsanız, HA kurulumunu bu PC ye yapamazsınız. Bir de her PC de olmayan bir özellik var, mümkünse ayarlanması gereken.. Elektrik kesintisi durumunda, elektrik geri geldiğinde PC nin kendi kendine açılması için. Örneğin, Dell Wyse 5060 thin client PC de, Power loss recovery option olarak geçiyor, always on olarak ayarlanıyor.

HA PC kurulumu için hard diski hazırlama

Etcher for Windows ile hazırlanan USB belleği PC ye takıp, güç düğmesine basarak PC yi açıyoruz. USB den açılmazsa Select Boot Device (boot yapılacak cihaz) menüsü için PC yi bende F9 a basarak açıyoruz, Boot device tuşunu, cihazı açarken Esc ye bastığınızda da görebilirsiniz. Açılan menüden USB olanı seçiyoruz, enter a basıyoruz. Pardus açılırken, ekrana gelen menüde dil, Türkçe iken enter a basıyoruz. Yükleyici menüsünde Pardus Çalışan seçiliyken enter a basıyoruz. Yaklaşık 1 dakika sonra Pardus ekranı karşınıza gelecektir. Ben harici ekran taktığımdan, karşıma ekranın yarısı geldi. Bu sorunu, Fn+F4 (sinyali 2. monitöre yönlendirme) tuşuna basıp, açılan menüden yalnızca harici ekranı seçerek aştım. Bu konuda Pardus ekibini yürekten kutluyorum. Windows a çok benzer bir masaüstü beni karşıladı. Konuyla ilgisi yok ama sol alttaki Pardus menü tuşuna basıp, MS Office programlarına karşılık gelen, LibreOffice paketlerini görebilirsiniz. Pardus menü tuşuna basınca en altta çıkan arama kutusuna gparted yazıp, enter a basın. Disk üzerindeki bölümlerle ilgili işlemler yapan GParted programı açılacaktır. Sağ üstteki seçenek menüsünde /dev/sda seçili olmalıdır, sda PC nin hard diskidir. Aşağıda çıkan bütün bölümleri tek tek seçip Delete tuşuna basın, ya da sağ klik Sil diyebilirsiniz. Silme işlemini gerçekleştirmek için yukarıdaki yeşil tik butonuna (Uygula) tıklayın. Tertemiz bir hard diskiniz oldu. Ayrılmamış disk bölümü seçiliyken yukarıda Aygıt menüsünden Bölümlendirme tablosu oluştur u seçin. Tür msdos seçiliyken Uygula butonuna basın. Ardından yine üst menüden Bölüm altından Yeni ye tıklayarak, dosya sistemini Fat32 olarak seçip, onaylayın. Yine, Uygula butonuna basın.

HA kurulumu

Pardus Çalışan USB belleğini çıkarmayın, diğer USB belleğe, Windows PC de indirdiğiniz Etcher for Linux .zip ve HA imaj .xz dosyalarını kopyalayın. Belleği Pardus Çalışan a taktığınızda masaüstünde bellek için kısayol oluşacaktır. Bu dosyaları alın ve masaüstünde Ev olarak belirtilen klasör içinde İndirilenler klasörüne kopyalayın. .xz ve .zip dosyalarına sağ klik yapıp Buraya aç ı seçin. Açtıktan sonra .xz ve .zip dosyalarını silebilirsiniz.

.AppImage dosyası na sağ klik yapıp Özellikler e tıklayın. İzinler sekmesinde Bu dosyanın program olarak çalışmasına izin ver seçeneğini işaretleyin. BalenaEtcher a çift tık yapıp açın, Flash from file ile HA imaj dosyasını (.img) seçin, Select target a tıklayın. Açılan pencerede Show 1 hidden a tıklayarak, PC nin hard diskini seçin (/dev/sda). Select ardından Flash a tıklayın. Yeni pencere açılacaktır, ne yaptığının farkında mısın anlamında, burada Yes, I’m sure (eminim) e tıklayın. Hard diske HA işletim sistemi yazılacaktır. İşlem tamamlandıktan sonra sağ alttaki simgelerden biri olan Çıkış yap… ile Pardus u kapatın. USB belleği çıkarın. PC yi tekrar açın..

Non-Sytem disk or disk error

O da ne PC açılmıyor !!! Siyah ekranda sadece başlıktaki hatayı yazıyor. HA ın açılabilmesi için efi dosyasını nereden okuyabileceğini sisteme göstermemiz gerekiyor. PC yi yine Pardus USB belleğini kullanarak açacağız ama bu kez Pardus’un EFI dosyasını seçerek.. PC yi F9 tuşu ile açtım, Select Boot Device menüsünde Boot From EFI File ı seçtim. Burada Removable Media seçiliyken enter yaptım. Ardından EFI ve boot sırasıyla enter yapıp bootx64.efi dosyasını seçtim. Pardus Çalışan ı başlattım. Ctrl+Alt+T tuşlarına aynı anda basarak Uçbirim (Terminal) programını açtım. İnternet bağlantımı gerçekleştirip, ardından bu komutları yazdım :

sudo apt install efibootmgr
sudo efibootmgr --create --disk=/dev/sda --part=1 --label="HAOS" --loader='EFI\BOOT\bootx64.efi'

İlk komut eftbootmgr yi kuracaktır, çıkan soruya E olarak yanıt verin. İkinci komut ise efi dosyasının hard diskte ilk bölümdeki yolunu sisteme tanıtacaktır. Terminalde, efibootmgr yazıp enter yaptığınızda BootOrder sıralamasında HAOS ilk sırada olmalıdır. Artık PC yi her kapatıp açtığımızda, HAOS yani HA işletim sistemi ile açılacaktır.

HA network veya ağ bağlantısı

HA tarafından tavsiye edildiği gibi PC ye internete bağlı bir network kablosu (direk modeme bağlı) bağlayarak, PC yi açtıysanız, açılış ekranında IPv4 adresi gözükecektir. İnternete bağlı mı diye test etmek için ha > nın yanında cursor yanıp sönecektir. login yazıp enter a basın. Ardından ping 8.8.8.8 (. ç ile çıkıyor) yazın, live! cevabı geldiyse internet bağlı demektir. Benim gibi kablo kullanmadan wifi ile bağlanmak isterseniz, nmcli radiokomutuna cevap enabled olarak gelmelidir, böyle değilse PC de wifi yoktur, veya aktif değildir. nmcli device wifikomutu ile wifi SSID isimleri ve sinyal güçleri listelenecektir. Wifi ağına bağlanmanız için, nmcli device wifi connect "wifi ismi" password "wifi parolası"komutunu verin. nmcli con show ile PC nin bağlantılarını görebilirsiniz. Yeşilse aktif demektir. Satır başındaki NAME altında yazan bölüm bağlantı ismidir. Bir nedenle bağlantıyı silip tekrar başka bağlantı oluşturmak için, bağlantı silme komutu nmcli connection delete "bağlantı ismi" şeklindedir. Bu aşamada reboot komutu ile sistemi yeniden başlatmak iyi olacaktır. exit yazarak login ile girdiğimiz shell den çıkabiliriz. Shell içinde ls gibi Linux komutlarını çalıştırabiliriz. Shell den çıktıktan sonra network info ile de ip bilgisini görebilirsiniz. host shutdown ile HA PC yi kapatabilirsiniz. Normalde böyle kapatmayacağız, başka PC de tarayacıdan girilebilen HA arayüzünden de kapatabiliyoruz. Ip adresiniz gözüktüyse artık arayüze girmek için, Windows PC de Google Chrome u açın ve adres satırına http://192.168.1.XX:8123 (ip bölümüne sizdeki HA ın ip adresi yazılacak) yazın.. Ve karşınızda HA arayüzü.. Arayüzde, sistemi yeniden başlatmak veya kapatmak için, Ayarlar -> Sistem -> Donanım a tıklayınca sağ üstte üç nokta simgesini göreceksiniz, ona tıklayın..

NodeMCU testi

Burada çok detay yazmayacağım. En başta verdiğim youtube linklerini inceleyin lütfen. Eklentilerden ESPHome u kurmanız ve ayarlamanız gerekiyor. Sol taraftan ESPHome u seçtiğinizde New Device a tıklayarak yeni cihaz oluşturmanız gerekiyor. Cihazın yaml dosyasını açıp sonuna bu satırları ekleyin :

switch:
  - platform: gpio
    pin: D4
    inverted: True
    name: "NodeMCU dahili LED"
    id: dahili_led

Pin numarası olarak, GPIO numarası yazmaya gerek kalmıyor, kartın üzerinde gözüken şekilde D4 gibi yazabilirsiniz. Dashboard (Durumlar) a aşağıdaki gibi NodeMCU dahili LED adında bir anahtar gelmesi lazım. Bu arada NodeMCU ya ilk defa yazılım atarken ESPHome Flasher a ihtiyaç kalmıyor, cihazı HA PC ye USB kabloyla bağlayınca HA, cihazı tanıyor.. (Plug into the computer running ESPHome dashboard seçeneği ile install yapın) İlk yazılımı attıktan sonra cihazı çıkarıp, telefon adaptöründen enerji vererek çalıştırabilirsiniz. Artık wirelessly yani kablosuz olarak yazılımı değiştirip yükleyebilirsiniz. Normalde anahtar kapalıyken led yanıyordu, yaml dosyasına inverted (tersleme) satırını ekleyince anahtar açılınca yandı. NodeMCU ile 220V bir lambayı bu röle kartı ile yakabilirsiniz, 3.3V veya 5V ile çalışabilmektedir.

Not : Modeminizin arayüzünden NodeMCU nun ip adresini MAC adresi ile sabitliyebilirsiniz. ESPHome da bulunan NodeMCU cihaz ekranında LOGS butonuna tıklayınca Local MAC adresi gözüküyor.

Son olarak, anahtar açıldığında cep telefonuna bildirim yollamasını istersek. App Store veya Google Play den Home Assistant uygulamasını indirin ve kurarken istediği izinleri verin. Telefonu, HA PC ile aynı ağa bağlayın. Uygulamayı açıp, HA kullanıcı adı ve parolanızı yazın. Windows PC de, yeni bir otomasyon oluşturun. Tetikleyiciler bölümünde tetikleyici tipi olarak cihaz, cihaz olarak NodeMCU, tetikleme olarak NodeMCU dahili LED açıldı yı seçin. Aksiyonlarda, aksiyon türü olarak Servisi Çağır, hizmet olarak Bildirimler: Send a notification via mobile app erols iphone (buraya kendi telefonunuz gelecek, HA otomatik olarak tanıyor) Message kutusuna LED yandı.. yazın, title kutusuna Uyarı! yazın ve KAYDET butonuna basın. Artık telefonu isterseniz wifi ağdan ayırabilirsiniz. LED yandığında telefona bildirim gelecektir.. LED nasıl yanacak ? derseniz yazıyı baştan okuyun 🙂 derim..

Not : Pardus yazdığınız USB belleği Windows a taktığınızda kapasitesinin ilginç bir şekilde düştüğünü göreceksiniz. Nedeni, Windows’un Linux dosya sistemini tanımamasıdır. USB belleği bu program ile formatlarsanız eski haline dönecektir..